Bảo dưỡng máy nén khí: Chi tiết, Hiệu quả, Chuẩn thợ

Cách bảo dưỡng máy nén chuẩn kỹ thuật sẽ giúp cỗ máy luôn nén khí, cấp hơi ổn định. Tùy từng mốc thời gian sẽ có từng hạng mục, công việc mà đơn vị cần xử lý. Tham khảo quy trình bảo dưỡng máy nén khí đầy đủ các loại, chi tiết, chuẩn thợ được Kumisai Việt Nam chia sẻ sau đây. 

Những mốc thời gian bảo dưỡng máy nén khí quan trọng

Tùy từng mốc thời gian sẽ yêu cầu chủ đơn vị cần bảo dưỡng theo những đầu mục riêng. Dưới đây là các mốc quan trọng, kèm theo việc cần làm mà đơn vị nên ghi lại: 

Theo ngày

Chủ sở hữu chỉ cần dành chút thời gian để kiểm tra những yếu tố cơ bản sẽ giúp máy bơm khí nén luôn khỏe, sẵn sàng nén khí và cấp hơi:

• Kiểm tra dầu, nếu thiếu thì đổ thêm ngay. Dầu là “máu” của máy nén khí, giúp mọi bộ phận chuyển động trơn tru.

• Chú ý đến tiếng ồn hay độ rung, nếu có gì bất thường, bạn sẽ phát hiện ra vấn đề sớm.

• Sau mỗi ca làm việc, đừng quên xả nước ngưng để tránh tình trạng rỉ sét và duy trì hiệu suất tối ưu.

• Kiểm tra áp suất và nhiệt độ luôn hoạt động trong phạm vi an toàn và hiệu quả.

Cách bảo dưỡng máy nén khí - Luôn kiểm tra áp suất

Theo tuần

Đây là lúc bạn cần “soi” kỹ hơn để máy cấp hơi ổn định, nén nhanh. Các công việc: 

• Nếu bộ lọc bị bụi bẩn, hãy làm sạch ngay để không khí luôn trong lành khi vào máy.

• Kiểm tra van xả và hệ thống thoát nước, tránh trường hợp bị tắc nghẽn để máy không bị “đứng hình” vì lý do không đáng có.

• Xem xét các bộ phận chuyển động. Kiểm tra dây curoa, động cơ, xem có dấu hiệu hỏng hóc nào không để thay thế sớm.

• Dành chút thời gian làm sạch máy khỏi bụi bẩn để máy luôn đẹp và hoạt động hiệu quả.

Kiểm tra, làm sạch các bộ phận 

Theo tháng

Cứ mỗi tháng, bạn cần thực hiện một vài công việc quan trọng để máy nén khí luôn vận hành như mới:

• Nếu cần, thay dầu bôi trơn và bộ lọc để máy không bị "mệt" trong quá trình làm việc.

• Kiểm tra các bộ phận an toàn. Đảm bảo van an toàn và các cảm biến áp suất vẫn hoạt động tốt để bảo vệ máy khỏi những sự cố không mong muốn.

• Đo lại hiệu suất của máy, chắc chắn máy vẫn đang chạy ở áp suất và năng suất tối ưu, không có sự cố gì ảnh hưởng đến công việc.

• Kiểm tra các đường ống và khớp nối, tránh tình trạng rò rỉ khí, hãy kiểm tra kỹ lưỡng các bộ phận này.

Thay dầu, bổ sung dầu khi có dấu hiệu cạn 

Theo quý

Bảo dưỡng hàng quý là lúc bạn cần “dọn dẹp” và kiểm tra tổng thể máy để mọi thứ hoạt động trơn tru:

• Để máy nén khí không bị hao mòn, hãy thay dầu và bộ lọc định kỳ.

• Kiểm tra các bộ phận điện tử và cảm biến nhiệt độ và áp suất vẫn hoạt động ổn định.

• Đo lại hiệu suất của máy, xem máy có đạt được áp suất yêu cầu không và liệu mức tiêu thụ năng lượng có hợp lý không.

• Kiểm tra hệ thống đường ống. Phát hiện sớm các dấu hiệu rò rỉ khí hoặc tắc nghẽn để không làm giảm hiệu suất của máy.

Theo năm

Cuối cùng, bảo dưỡng hàng năm là thời điểm quan trọng nhất để thực hiện một cuộc kiểm tra toàn diện cho máy nén khí. Bạn nên thực hiện các công việc sau:

• Thay dầu và bộ lọc: Đây là bước không thể thiếu trong chu trình bảo dưỡng để bảo vệ và duy trì hiệu suất làm việc của máy.

• Kiểm tra các bộ phận như vòng bi, dây curoa, hệ thống làm mát: Đảm bảo tất cả các bộ phận đều ở tình trạng tốt, không bị mài mòn hoặc gặp sự cố.

• Kiểm tra hệ thống điện và các bộ phận điện tử: Đảm bảo mọi kết nối điện và cảm biến vẫn hoạt động bình thường, tránh tình trạng máy bị gián đoạn.

• Vệ sinh máy: Làm sạch toàn bộ máy để loại bỏ bụi bẩn và các tạp chất, giúp máy hoạt động hiệu quả hơn.

Kiểm tra chi tiết, từng bộ phận khi bảo dưỡng máy nén khí không dầu, có dầu

Quy trình bảo dưỡng máy nén khí chi tiết, dễ hiểu

Để dễ hơn, Kumisai Việt Nam chia sẻ chi tiết từng bước cho từng dòng máy mà bạn có thể áp dụng theo: 

Máy nén khí piston

Máy nén khí piston sử dụng một hoặc nhiều piston để nén không khí vào trong các xi lanh. Đây là loại máy phổ biến trong các ứng dụng công nghiệp và dân dụng. 

Quy trình bảo dưỡng máy nén khí piston khá đơn giản nhưng cần thực hiện định kỳ để máy luôn hoạt động hiệu quả.

Quy trình bảo dưỡng máy nén khí piston

Bước 1: Thay dầu định kỳ để tiếp sức mạnh cho máy

Sau khoảng 1.000 giờ hoạt động, dầu trong máy cần được thay mới để duy trì hiệu năng. 

• Khởi động máy vài phút để dầu ấm lên rồi tắt máy.

• Mở ốc xả dưới đáy bình, đặt khay hứng dầu. Khi dầu đã chảy hết, siết ốc lại như ban đầu.

• Mở nắp khoang dầu trên đỉnh máy, từ từ đổ dầu mới vào.

• Theo dõi lượng dầu đạt đúng mức yêu cầu rồi đóng kín nắp.

Lưu ý: Ưu tiên sử dụng dầu chuyên dụng cho máy nén khí theo khuyến nghị của nhà sản xuất.

Bước 2. Làm sạch lọc gió – “Lá phổi” của máy nén khí

Lọc gió giúp bảo vệ các chi tiết bên trong máy khỏi bụi bẩn, đảm bảo luồng khí sạch đi vào hệ thống. 

• Tháo bộ lọc gió bằng cách vặn ren nối.

• Dùng khăn mềm hoặc khí nén nhẹ để làm sạch bụi bẩn và dị vật. Lưu ý thao tác nhẹ nhàng để không làm hỏng bộ lọc.

Nếu lọc gió đã cũ, kém hiệu quả, hãy thay mới ngay để tránh ảnh hưởng đến máy.

Vệ sinh bộ lọc gió 

Bước 3. Thay dây curoa – “Liên kết vàng” của máy

Dây curoa bị mòn hoặc lỏng sẽ làm giảm hiệu suất truyền động. Cách thay mới đơn giản như sau:

• Tháo các ốc vít và nắp bảo vệ dây.

• Kiểm tra tình trạng dây, nếu thấy rách hoặc không đủ căng thì cần thay ngay.

• Để lắp dây mới, đặt một đầu dây vào puly, kéo căng đầu còn lại lên bánh đà, đồng thời xoay bánh để dây tự vào vị trí cố định.

Bước 4. Xả nước đọng – Loại bỏ "gánh nặng" trong bình chứa

Hơi nước tích tụ lâu ngày sẽ làm giảm công suất máy. Để xử lý:

• Mở van xả dưới đáy bình, chờ nước chảy hết ra ngoài.

• Đóng van lại sau khi xả xong.

Thao tác này cần thực hiện thường xuyên để giữ bình chứa luôn khô ráo.

Bước 5. Kiểm tra vòng bi động cơ – Đảm bảo "trái tim" máy luôn khỏe mạnh

Vòng bi cần được kiểm tra và bôi trơn định kỳ:

Sử dụng mỡ bôi trơn chuyên dụng để tra dầu vào các ổ trục.

Nếu phát hiện vòng bi mòn hoặc hư hỏng, hãy thay mới ngay để tránh ảnh hưởng đến động cơ.

Bước 6. Lau sạch thân máy – Tăng tuổi thọ và thẩm mỹ

Sử dụng khăn khô để vệ sinh toàn bộ bề mặt máy, đặc biệt là phần đầu nén và lá tản nhiệt. Làm sạch thường xuyên giúp máy hoạt động trơn tru hơn.

Máy nén khí trục vít

Máy nén khí trục vít hoạt động bằng cách sử dụng hai trục vít quay để nén khí. Quy trình bảo dưỡng máy nén khí trục vít phức tạp hơn một chút vì máy có nhiều bộ phận cơ khí và điện tử. 

Quy trình bảo dưỡng máy nén khí công nghiệp trục vít

Bước 1. Kiểm tra thông số trên bảng điều khiển

Trước khi bắt đầu, hãy xem xét thông tin hiển thị trên bảng điều khiển điện tử.

• Kiểm tra thời gian hoạt động để xác định lịch bảo dưỡng.

• Kiểm tra lịch sử lỗi. Phát hiện và khắc phục kịp thời các lỗi kỹ thuật giúp tránh hỏng hóc nghiêm trọng.

Bước 2. Thay dầu bôi trơn – Nguồn sống của máy

Dầu bôi trơn đóng vai trò quan trọng trong việc làm mát và bảo vệ các chi tiết bên trong. Lưu ý chỉ dùng dầu chuyên dụng chính hãng, tránh pha trộn nhiều loại dầu khác nhau.

Quy trình thay dầu:

• Đảm bảo áp suất trong máy về mức 0 bar trước khi tiến hành.

• Mở van và xả sạch dầu cũ ra ngoài.

• Đổ dầu mới vào bình đến mức tiêu chuẩn.

Bước 3. Vệ sinh bộ lọc khí – Giữ hơi thở trong lành cho máy

Bộ lọc khí tích tụ nhiều bụi bẩn sau một thời gian vận hành, ảnh hưởng đến lưu lượng khí vào máy. 

• Dùng khí nén áp lực thấp thổi sạch bụi từ trong ra ngoài, giữ khoảng cách 10mm giữa miệng thổi và lõi lọc.

• Nếu lõi lọc quá bẩn hoặc hư hỏng, hãy thay mới sau khoảng 1.000 giờ sử dụng.

Bước 4. Thay lọc dầu – Bảo vệ dòng chảy bôi trơn

Lọc dầu cần được thay định kỳ để đảm bảo dầu lưu thông không bị nhiễm cặn bẩn.

Lịch thay thế:

• Lần đầu: Sau 500 giờ hoạt động.

• Các lần sau: Khoảng 1.000 giờ sử dụng.

Nếu máy làm việc trong môi trường bụi bẩn, nên kiểm tra và thay thế thường xuyên hơn.

Bước 5. Thay lọc tách dầu – Loại bỏ tạp chất trong khí nén

Lọc tách dầu đảm bảo khí nén đầu ra không lẫn dầu. Lịch thay lọc tách dầu nên là:

• Sau mỗi 3.000 giờ sử dụng.

• Trong môi trường khắc nghiệt, có thể thay sớm hơn.

Lưu ý: Đối với máy lớn, khi tách dầu nằm bên trong thùng dầu, hãy xả áp qua van an toàn trước khi tháo bộ lọc.

Bước 6. Bảo dưỡng động cơ – Trái tim của máy nén khí

Động cơ là thành phần chính cần được kiểm tra kỹ lưỡng:

• Bôi trơn động cơ: Sau mỗi 2.000 giờ vận hành, bổ sung mỡ bôi trơn phù hợp.

• Kiểm tra vòng bi: Thay thế vòng bi định kỳ để tránh hao mòn.

Bước 7. Vệ sinh dàn làm mát – Giữ máy luôn “mát mẻ”

Dàn làm mát bị bụi bẩn bám nhiều là nguyên nhân khiến máy quá nhiệt.

Cách vệ sinh:

• Dùng hóa chất chuyên dụng để làm sạch. 

• Thực hiện định kỳ để đảm bảo hệ thống luôn hoạt động tốt.

Bước 8. Kiểm tra các ống dẫn khí – Phát hiện rò rỉ sớm

Hệ thống ống dẫn khí đóng vai trò vận chuyển khí nén, nhưng lâu ngày có thể xuất hiện tình trạng rò rỉ hoặc nứt gãy:

Cách kiểm tra:

• Quan sát bằng mắt thường để phát hiện vết nứt hoặc hư hỏng.

• Dùng nước xà phòng bôi lên các khớp nối và kiểm tra xem có bong bóng nổi lên không.

Nếu phát hiện rò rỉ, thay thế ống dẫn hoặc siết chặt các khớp nối.

Bước 9. Kiểm tra và ghi chép sau bảo dưỡng

Sau khi hoàn tất bảo dưỡng:

• Khởi động máy: Đảm bảo thiết bị vận hành ổn định, không có lỗi phát sinh.

• Ghi chép: Lưu lại các thông số trước và sau khi bảo dưỡng để tiện theo dõi cho lần kế tiếp.

Hậu quả khi không bảo dưỡng máy nén khí định kỳ

Bảo dưỡng máy nén khí cần được thực hiện định kỳ. Bỏ qua thói quen này sẽ dẫn đến rất nhiều hậu quả khôn lường: 

Giảm hiệu suất, năng lượng nén khí

Bụi bẩn tích tụ trong bộ lọc khí làm giảm lưu lượng khí vào máy, khiến hiệu suất nén khí giảm đáng kể.

Mặt khác, dầu cũ mất khả năng bôi trơn, khiến các bộ phận hoạt động không trơn tru, làm tăng lực cản và giảm năng suất máy.

Máy nén khí cần được vệ sinh, bảo dưỡng định kỳ

Máy nén khí dễ hư hỏng, hao mòn nhanh 

Thiếu dầu bôi trơn khiến các bộ phận như vòng bi, piston hoặc trục vít bị mài mòn nhanh chóng.

Đặc biệt, động cơ không được kiểm tra và bảo dưỡng kịp thời có thể dẫn đến cháy cuộn dây, hỏng vòng bi hoặc mất công suất vận hành.

Tăng chi phí, sửa chữa

Khi các lỗi nhỏ không được phát hiện và xử lý kịp thời, máy sẽ gặp sự cố nghiêm trọng, đòi hỏi sửa chữa hoặc thay thế linh kiện đắt đỏ.

Máy hoạt động không hiệu quả khiến tiêu thụ năng lượng tăng lên, làm đội chi phí vận hành.

Nghiêm trọng hơn, máy bị hỏng giữa chừng gây gián đoạn sản xuất, tăng thiệt hại về kinh tế. 

Rủi ro an toàn

Nếu không xả nước ngưng thường xuyên, bình chứa có thể bị rỉ sét, giảm khả năng chịu áp suất và gây nguy cơ nổ.

Van an toàn không được kiểm tra định kỳ có thể không hoạt động khi áp suất vượt quá mức cho phép, gây nguy hiểm cho người vận hành.

Những lưu ý khi thuê dịch vụ bảo dưỡng máy nén khí 

Để đảm bảo hài lòng hơn khi thuê dịch vụ bảo dưỡng máy nén khí bạn cần lưu ý những điều sau: 

Thuê dịch vụ bảo dưỡng máy nén khí uy tín, có thâm niên 

• Chọn nhà cung cấp dịch vụ có kinh nghiệm lâu năm và chuyên môn cao trong việc bảo dưỡng các loại máy nén khí.

•  Xem xét phản hồi từ những khách hàng đã từng sử dụng dịch vụ qua website, mạng xã hội hoặc các diễn đàn liên quan.

• Đảm bảo nhà cung cấp có quy trình làm việc minh bạch, từ việc kiểm tra tổng quát, vệ sinh, thay thế linh kiện đến kiểm tra lại hiệu suất hoạt động của máy.

• Yêu cầu đơn vị cung cấp báo cáo tình trạng máy trước và sau khi bảo dưỡng.

• Nếu cần thay thế phụ tùng máy nén khí, hãy kiểm tra xem đó có phải hàng chính hãng hoặc linh kiện tương thích cao từ các nhà sản xuất uy tín không.

Quy trình bảo dưỡng máy nén khí đòi hỏi sự cẩn thận, thực hiện bài bản theo từng bước. Khi mua các loại máy nén khí tại Kumisai Việt Nam, quý khách hàng đều sẽ nhận được sự hỗ trợ khi cần vệ sinh, bảo dưỡng.